Over ons

Bij de Vredefeesten herdenken we de bevrijding van de stad tijdens WOII. Deze blijde boodschap willen we blijvend overbrengen naar de inwoners van Sint-Niklaas en omstreken.  

Aan de hand van een groot stadfestival, met een ruim en gevarieerd programma, laat het stadsbestuur iedere bezoeker zowel jong als oud kennismaken met deze herdenking. 

Het stadsfestival ‘de Vredefeesten’ is voor iedereen gratis toegankelijk en bevat tal van activiteiten bijv. een wereldmarkt, wereldkeuken, concerten met verschillende genres, straatanimatie, foor en het bekendste onderdeel, namelijk het ballonfestival. In al deze activiteiten zit jaarlijks een ander wereldthema verwerkt. 

Na 2 ‘corona-jaren’ wil het stadsbestuur de Vredefeesten uitbreiden over meer verschillende locaties en doelgroepen. Zo willen ze van het stadspark een nieuwe groene concertlocatie maken, met hedendaagse popmuziek. Men wil inzetten op ‘urban’ tijdens dit stadsfestival en ook de cultuursites betrekken om nieuwe projecten  tentoon te stellen. Ook de verdeling van bestaande pleinen en onderdelen zal herbekeken worden. De stad zal meer inzetten op beleving voor de bezoekers. 

De organisatie van de Vredefeesten vindt al plaats sinds 1948, de toenmalige Bevrijdingsfeesten. We herdenken hierbij de bevrijding van de stad tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De Vredefeesten worden jaarlijks georganiseerd tijdens het eerste weekend van september. Ieder jaar wordt er met verschillende partners samengewerkt o.a. ballonloop, Freezer and Friends, Villa Pace etc. om de Vredefeesten uit te breiden en diverser te maken. 

Het stadsfestival kent 4 grote peilers, namelijk het ballonfestival, de concerten, de wereldmarkt en de ballonloop.

Samen met de familie Sax en Rosseneu wordt er in 2023 voor de 74e keer het Ballonfestival georganiseerd.  

De Vredefeesten hebben een lange geschiedenis. De aanleiding voor het ontstaan was de herdenking van de bevrijding van de stad tijdens de Tweede Wereldoorlog. De eerste editie van de Bevrijdingsfeesten, de toenmalige naam van het evenement, vond plaats in 1948.

Om te weten waarom ballons zo’n belangrijke rol spelen tijdens de feesten, moeten we even terug naar 1912, het jaar waarin de Aëro-Club van Sint-Nikolaas officieel opgericht werd. Tot Wereldoorlog I uitbrak, organiseerde deze club geregeld luchtreizen. Eén van de vaste tijdstippen waarop dat gebeurde, was de kermis van Sint-Niklaas. Tijdens Wereldoorlog I werden de ballons van de club opgeëist door het Belgische leger en was een viering onmogelijk, maar in 1919 werd de traditie weer opgepikt. Na Wereldoorlog II werd het ballonevenement verbonden aan de Bevrijdingsfeesten. Tijdens de editie van 1948 werd voor het eerst een landingswedstrijd georganiseerd en in 1949 kreeg deze wedstrijd al een internationaal karakter.

In 1973 besloot het Sint-Niklase stadsbestuur de Bevrijdingsfeesten om te dopen tot de Vredefeesten. Tijdens de editie van 1975 vond het eerste Belgische Kampioenschap voor heteluchtballons plaats en een paar jaar later, in 1977, werd deze wedstrijd omgevormd tot een internationale landingswedstrijd. In 1981 deden de publiekslievelingen, de specialevormballons, hun intrede.

Vandaag de dag is het ballonfestival één van de belangrijkste ter wereld. Nergens anders ter wereld stijgen zoveel ballons op vanuit het centrum van een stad. Tientallen hetelucht- en specialevormballons, maar ook gasballons stijgen op vanop de Grote Markt. Sinds de jaren 2000 zijn er ook demonstraties met telegeleide miniballons.

Op zondagvoormiddag staat de herdenking van de oorlogsslachtoffers op het programma, met een eredienst en een optocht met bezoeken aan de oorlogsmonumenten. Ook aan de soldatengraven op het kerkhof aan Tereken wordt een bloemenhulde gehouden.

In 1996 werd tijdens de Vredefeesten de eerste editie van de wereldmarkt georganiseerd, welke jaarlijks meer en meer uitdeinde en in 2005 uitgroeide tot het muziekfestival ‘Villa Pace’ met verschillende podia en diverse muziekgenres. Vrede, solidariteit, verdraagzaamheid en duurzaamheid zijn telkens de thema’s waarrond het festival werkt en zo vormt het de ideale inhoudelijke poot van de Vredefeesten. Het eerste weekend van september in Sint-Niklaas groeide in deze periode dus uit tot een heus volksfeest met een ruim en divers programma. Op Villa Pace stonden grote namen zoals Hooverphonic, Clouseau, Youssou N’Dour, Axelle Red en Milow, maar naast het hoofdpodium is er vooral ook een breed programma op verschillende pleinen en podia in de stad met onder andere wereldmuziek, urban, hardere gitaren, house en zelfs klassieke muziek.

Ook het ballonfestival bleef groeien en genoot steeds meer aandacht van het publiek. Het bezoekersaantal van de Vredefeesten steeg zo regelmatig boven de 100.000 uit tijdens de recentere edities. In 2020 werd het evenement voor de eerste keer ooit afgelast, als gevolg van de crisis rond het COVID-19 virus. Zo organiseerde de stad in 2020 de actie 'Respect' om het zorgpersoneel in de bloemetjes te zetten. Uit respect zullen er op verschillende locaties in de stad ballons opstijgen met 235 passagiers uit de hulpverleningssector, die de regio door de eerste piek van de coronacrisis heeft geholpen.  

In 2021 werden de Vredefeesten 'gezellig anders' georganiseerd, waarbij de ballonnen opstegen vanop een geheime locatie zonder toeschouwers, als gevolg van de 2-jaar durende coronapandemie.

In 2022 werden de Vredefeesten voor het eerst terug volwaardig georganiseerd na de coronapandemie. Het jaar 2020 en 2021, waarbij de Vredefeesten een alternatief kenden, tellen dan ook niet mee in de telling van het ballonfestival 'de Vredefeesten'.

Op 8 september 1944, tegen valavond, is het grootste deel van de Britse 4th Armoured Brigade ten zuiden van Dendermonde gelegerd. Deze brigade, onder meer uitgerust met 32 ton zware Shermantanks, met lichtere Stuarttanks (15 ton) en gepantserde verkenningswagens (scout cars), maakt deel uit van de 7th Armoured Division, die Gent en omstreken moet bevrijden. Zij heeft de opdracht om het gebied ten westen van de Schelde en ten noorden van de Durme te ‘zuiveren’. De 11th Hussars voeren geregeld patrouilles uit in het Waasland. Zij stellen vast dat de streek vanuit het westen en het noorden overspoeld wordt door Duitsers. Nog dezelfde avond trekken de Royal Scots Greys en de C-Company van het 2nd King’s Royal Rifle Corps (KRRC) naar Lokeren om er de Inniskilling Dragoon Guards af te lossen.

De rest van de 4th Armoured Brigade, met het 44th Royal Tanks Regiment (RTR) en de B-Company van het 2nd King’s Royal Rifle Corps (KRCC), krijgt ʼs anderendaags, op zaterdag 9 september 1944, het bevel om naar Sint-Niklaas op te rukken. Bij het ochtendgloren rijden de tanks één voor één over de – eigenlijk te zwakke – houten Scheldebrug te Dendermonde. De uitgestuurde verkenners komen terug met de melding dat de vijand Sint-Niklaas verlaten heeft. Omstreeks 11 u wordt het Britse tankregiment uitbundig begroet in Hamme. Een half uur later arriveren de eerste scout cars en Stuarts via Tereken, de Knaptand- en Kokkelbeekstraat op de Grote Markt van Sint-Niklaas. Shermans, beladen met kinderen en volwassenen, volgen kort daarna.

De Britten worden overdonderd door een enthousiaste menigte, die weldra de Markt herschept in 'a scene of wild and delirious rejoicing’, zoals één van de bevrijders het later formuleert. Rond het middaguur marcheren de infanteristen van het 1/7th Queen’s Royal Regiment, onder het bevel van luitenant-kolonel W.D. Griffiths, triomfantelijk de stad binnen. Als hoogste officier wordt Griffiths in het stadhuis ontvangen door burgemeester Hendrik Heyman, die na vijf jaar zijn ambt weer heeft opgenomen. Heyman nodigt Griffiths uit voor een officiële lunch met het college van burgemeester en schepenen. Griffiths en luitenant-kolonel G.C.Hopkinson, aanvoerder van het 44th Royal Tanks Regiment, signeren het Gulden Boek van de stad.

De twee volgende uren verbroederen de Britse soldaten met de Sint-Niklazenaars en Waaslanders. Ze worden overladen met bloemen, fruit en… kussen. Tijdens de lunch, rond 14 u, verneemt Griffiths dat Duitse tanks, halftracks en infanteriegroepen de stad naderen vanuit noordelijke en noordoostelijke richting. De Britse pantsers kunnen hen niet afweren zonder bijkomende hulp. Griffiths geeft instructies om de verdedigingsgordel rond de binnenstad te versterken. Aan burgemeester Heyman vraagt hij de Grote Markt en belendende straten te doen ontruimen. Belgische en geallieerde vlaggen en linten en allerlei feestelijke versieringen moeten van gevels en ramen verwijderd worden.

In de Klapperbeekstraat, de Bellestraat en aan het viaduct worden Duitse gevechtswagens uitgeschakeld. De korte, maar hevige strijd heeft een kalmerend effect op de massa. Tegen de late namiddag is de vijand overwonnen of verdreven. De Britse troepen kunnen een rustige nacht ingaan.

Vind hier enkele oude archiefvideo's terug van de Vredefeesten.